Een ode aan zinloos tijdverdrijf
Een ode aan zinloos tijdverdrijf
Wat voorafging aan Stereotype
Stereotype is niet mijn eerste poging tot een blog. Als multiplenoise, mijn oude online alter-ego, heb ik al eerder een wordpress-site gemaakt. Meer dan wat prutsen in de marge was dat niet. Meer moest dat ook niet zijn. Meer moet dat nog steeds niet zijn.
Hoewel je met een paar klikken in Wordpress zo een site bouwt, vond ik het toch teveel gedoe. Tijdens de eerste corona-lockdown heb ik een tijdje gespeeld met het idee om die eigen site wat verder uit te bouwen: ouder werk (in opdracht of voor mezelf) in de kijker zetten, af en toe een nieuwe tekst schrijven, foto’s en video’s delen, muziek of ander interessants signaleren enzovoort. Maar die lockdown ging voorbij en de gedrevenheid om iets van die site te maken ook.
Waar ik toen wel met veel plezier aan gewerkt heb, en uren zoet mee ben geweest, zijn de playlisten die ik via mijn multiplenoise-account op Spotify maakte, met dan een stukje toelichting op de site. Een beetje zoals ik nu dus doe via Stereotype.
Over het hoe en waarom van die playlisten heb ik toen onderstaand stuk geschreven. Zie het als een soort ‘Wat voorafging…’.
Another terrific waste of time
"A playlist is an act of imagination", dat zei Teju Cole en hij zette me aan het denken en bedenken.
Het is allemaal de schuld van de Amerikaans/Nigeriaanse schrijver en fotograaf Teju Cole. Of nee, het komt door dat coronavirus. Dat zit zo: in het voorjaar van 2020 zou Teju Cole een van de gasten zijn op het Kunstenfestivaldesarts in Brussel. Hij zou daar in het kader van 'Free School' drie lessen geven over politiek, geschiedenis, gemeenschap en plezier met telkens een Spotify playlist als ‘cursus’: Extended listening, a short course on the music playlist.
Fascinerend, maar het feest ging dus niet door. Corona.
Als troostprijs kregen we via de site van Kunstenfestivaldesarts wel een link naar de playlist die Teju Cole speciaal voor het festival had gemaakt, inclusief een korte geschreven introductie over de playlist als ‘an act of imagination’. Teju Cole beelde zich in hoe hij na afloop van zijn lezingen samen met wat nieuwe vrienden in een Brusselse bar zou belanden, waar hoe dan ook muziek op de achtergrond te horen zou zijn. Welke muziek zou dat zijn? Hij liet zijn verbeelding los op Spotify en verzamelde een heel diverse lijst met muziek van her en der, van toen en nu. Anderhalf uur onder de noemer 'memory of a night - were it not for': een denkbeeldig souvenir aan een avond die nooit heeft mogen zijn.
Ik was er graag bij geweest, die denkbeeldige avond, want de muziek stond me zeker aan. Er passeerde moois uit Brazilië, Turkije, Afrika en Jamaica, helden als Fela Kuti, Mulatu Astatke en Lee Scratch Perry kregen een moment de gloire, en de hele selectie getuigde van een smaakvolle en weloverwogen keuze. De programmamaker in mezelf herkende meteen de liefde voor muziek die de samensteller van die playlist moest hebben.
Al gauw bleek dat Teju Cole geregeld nieuwe playlists deelt via Spotify. Gretig begon ik te luisteren naar zijn verschillende en muzikaal heel diverse programma's. Het deed me terugdenken aan de tijd dat ik zelf heel eclectische programma's maakte voor Radio Scorpio in Leuven. Ik nam bijvoorbeeld een willekeurig thema en selecteerde dan al bladerend in mijn muziekcollectie via vrije associatie een uur muziek voor op de radio. Ik moest het doen met de muziek die ik zelf op elpee, cd of cassette had of die ik in de bibliotheek of mediatheek kon lenen. De mp3 was nog niet uitgevonden, laat staan dat er sprake was van Spotify.
Geïnspireerd door de afspeellijsten van Teju Cole kreeg ik zin om zelf ook weer van die programma's te maken. In de eerste plaats voor mijn eigen plezier, en dankzij de middelen van vandaag eventueel ook voor andere toevallige luisteraars. Ik had al wel eens virtuele mixtapes gemaakt en gedeeld via Mixcloud. Bij wijze van grap tekende ik die mixen als ‘another terrific waste of time production’. Ze hadden geen enkel ander nut of doel dan mij te laten spelen met mijn muziekcollectie. Een hobby als een ander, en aangenaam tijdverlies.
Zo kwam het dat ik als een soort virtuele platendraaier begonnen ben aan een reeks afspeellijsten onder de noemer 'another terrific waste of time'. De programma-ideetjes, die ik al een tijdje in een notitieboekje noteerde, kregen nu vorm in Spotify-afspeellijsten.
In navolging van Teju Cole beeldde ik me in dat ik als het multiplenoise sound system ergens was uitgenodigd om voor de muziek te zorgen. Met als enige restrictie dat het ongeveer een uur moest duren en dat het allemaal muziek moest zijn die ik zelf goed vind, zonder verder rekening te houden met stijl, genre, taal, format of wat dan ook.
De eerste playlist (ATWOT2020.01) kreeg de subtitel 'sticky things' en bevat muziek die toen in mijn sound system leek te plakken. Je hoort hoe verscheiden de muziek die gemakshalve onder "jazz" wordt ingedeeld, kan klinken. Van free tot funky, van abstracte improvisatie tot rechtoe-rechtaan getoeter. En er is muziek uit andere contreien, van Zuid-India via Zanzibar en Zuid- en West-Afrika tot de Afrikaanse diaspora in de USA. Er zijn momenten van meeslepende schoonheid en het eindigt met een aanstekelijke oorwurm van jewelste.
Dat is nog eens wat anders dan dat coronavirus.
Met de goesting om wat van Stereotype te maken zit het intussen wel snor. Daar schreef ik al over in een vorige post.
Niet dat ik denk dat wat ik via Stereotype publiceer relevanter of waardevoller is. De wereld draait ook verder zonder mijn gepruts. Maar het blijft een fijne bezigheid, een zinloos maar niettemin aangenaam tijdverdrijf. En misschien niet eens zo zinloos, want het doet me aandachtiger lezen, luisteren en beleven.
Zo wil ik voortaan ook korte muziekrecensies posten, eerst alleen op de site en dan wat later gebundeld als nieuwsbrief in je mailbox en in de Substack-app. Gisteren heb ik bijvoorbeeld deze gepost, over Sirto van het ensemble Jiraan. En wellicht maak ik met die luistertips later dan nog eens een playlist.
It’s all just another terrific waste of time. En dat doet me nu denken aan een oud liedje dat je mijn motto mag noemen: ‘Life is just a bowl of cherries, so live and laugh at it all!’