Op het kruispunt tussen Maghrebijnse traditie en Westerse jazz
Op het kruispunt tussen Maghrebijnse traditie en Westerse jazz
Luistertip: Sheikhs Shikhats & B'net Chaabi
Dertig jaar geleden was Antwerpen culturele hoofdstad van Europa. Een van de successen in het muzikale luik van Antwerpen 93 was Marakbar, een groot gezelschap dat een kruisbestuiving bracht van Marokkaanse volksmuziek, urban pop en rock en post-freejazz. De Marokkaans-Antwerpse popgroep El Adoua trad samen op met onder meer dj Grazzhoppa, rapper TLP en saxofonisten Véronique Delmelle en Luc Mishalle.
Luc Mishalle was de geestelijke vader en artistiek leider van Marakbar. Sommigen zagen er een politiek statement in, zo kort na Zwarte Zondag in 1991, maar Mishalle wilde enkel een muzikaal punt maken. Als (jazz)saxofonist hoorde hij in de Marokkaanse muziek parallellen met de jazz: hij werd aangetrokken tot de ritmiek en de improvisatie. Hij wilde enkel interessante muziek maken, los van enige sociale of multiculturele boodschap, zo vertelde hij ooit in een interview. Het multiculturele aspect van Marakbar was gewoon een reflectie van de stedelijke realiteit.
Na Marakbar en Antwerpen 93 was Luc Mishalle nog de man achter vele andere kruisbestuivingen tussen Marokkaanse en andere niet-Westerse muziek met jazz en pop in ons land. Hij zette ook organisaties op om dit soort samenwerkingen te ondersteunen. Intussen is hij met pensioen, maar zijn werk wordt voortgezet door onder anderen de Belgisch-Marokkaanse zangeres Laïla Amezian.
Zo verschijnt op 3 maart dit album van Sheikhs Shikhats & B'net Chaabi, een groot en kleurrijk ensemble onder leiding van Amezian gegroeid uit haar koor Fatmas de Belgica. De voorbije twintig jaar heeft ze een eclectisch parcours afgelegd: chanson, jazz, soul, folk en meer, maar altijd was er wel die band met haar Maghrebijnse roots. Op dit nieuwe album wil ze een ode brengen aan de shikhats en ghanayats van Marokko, de traditionele zangeressen die in de stad en op het platteland een soort vrouwelijke troubadours waren. Van oudsher waren ze rondtrekkende verhalenvertellers, maar in het 19e eeuwse Marokko namen ze het op voor de vrije meningsuiting en verkondigde ze in hun populaire chaabi-muziek vaak politieke boodschappen.
Dat chaabi-repertoire van de shikhats en ghanayats ligt aan de basis van de stukken die Laïla Amezian samen met trompettist en componist Laurent Blondiau (Mâäk collectief) uitwerkte voor een bonte bende zangers en muzikanten. Laïla omringt zich met vier andere zangeressen met een heel diverse achtergrond. In enkele nummers doet ook zanger Olivier Thomas (Tomasenko) mee. Voor de rauwe toets vanuit de traditie zorgen de vier zangeressen en percussionisten van B'net Chaabi, die doorgaans alleen Marokkaanse feesten opluisteren. En dan is er nog een soort brass band van negen muzikanten, met naast Laurent Blondiau onder meer ook tubaspeler Michel Massot, saxofonist Toine Thys, trombonist Nabou Claerhout en trompettist Jean-Paul Estiévenart.
Met zo'n grote groep kan het haast niet anders dan dat de muziek veelgelaagd is. Je komt bijna oren te kort bij het luisteren naar de knappe arrangementen van de opzwepende percussie, de betoverende samenzang, gepolijst tegenover rauw in de vraag- en antwoordzang, de puls van de tuba, de tutti van de blazers, de één-tweetjes van de verschillende secties, en de individuele vrije improvisatiemomenten van de saxen, trompetten, trombones en trommels.
Om het met Luc Mishalle te zeggen: 'interessante muziek', deze bijzonder aanstekelijke en boeiende muzikale trip naar het kruispunt tussen Maghrebijnse traditie en Westerse jazz.
» website en concertagenda | luisterlinks «
