In 2001 mocht ik voor Cucamonga op VRT Radio 1 een reeks maken over de muziekscene van en in Chicago - van de prille blues over jazz, punk en postrock tot house en elektronica.
Misschien is de reeks intussen wat gedateerd, maar aan de andere kant zou het jammer zijn om deze ontdekkingstrip zo maar in de vergetelheid te laten belanden. Daarom hieronder: het persbericht van destijds, enkele foto’s die ik toen heb gemaakt, plus de audio van de vijf afleveringen.
Chicago is een thuishaven voor muzikale vernieuwers en avonturiers. Dat is niet alleen nu zo, maar het was ook al jaren terug het geval. Voordat New York de onbetwiste hoofdstad van de jazz werd, zaten in het begin van de twintigste eeuw alle belangrijke muzikanten in Chicago. Later bekeerden Muddy Waters en consorten zich daar tot de zogenaamde elektrische grootstadsblues. Halverwege de jaren vijftig dook Sun Ra er op en werkte samen met zijn Arkestra aan een soort "outa space jazz". In de jaren zestig ontstond in The Windy City een sterke avant-gardescene rond de AACM, Association for the Advancement of Creative Musicians, met mensen als Muhal Richard Abrams, Henry Threadgill, Anthony Braxton en niet te vergeten Lester Bowie en het Art Ensemble Of Chicago. Meer recent was Chicago de stad van de ontluikende house en van de zogenaamde post-rock, met als belangrijke pionier John McEntire en zijn groep Tortoise.
Al die mijlpalen van de Chicago muziekscene beïnvloeden vandaag nog heel wat muzikanten van allerlei slag. In het kielzog van Tortoise ontstonden nieuwe projecten en groepen die al die invloeden proberen te verwerken in nieuwe eigentijdse muziek: Isotope 217, Chicago Underground rond Rob Mazurek, The Sea & Cake, de groepen van Ken Vandermark, enzovoort. Allemaal maken ze eigenwijze muziek die heel verscheiden klinkt, ook al putten ze bijna allemaal uit die heerlijke stoofpot van jazz, blues, rock, elektronica en andere snufjes.
Dat alles vraagt om een muzikale ontdekkingsreis waarbij de verbindingswegen tussen heden en verleden worden blootgelegd. Met de stad als achtergrond wil de radioreeks enkele sleutelfiguren van de Chicago muziekscene aan het woord laten over hun achtergrond, hun invloeden, hun werk en hun plannen. Daarvoor interviewde Jeroen Revalk onder anderen muzikanten als Jim O'Rourke, Jeff Parker, Rob Mazurek, Buddy Guy, Fred Anderson en Marshall Jefferson, ook de bezielers achter labels als Delmark, Alligator, Dragcity, Touch and Go en Thrill Jockey, noisemeester Steve Albini, en muziekjournalist John Corbett. Samen met archiefmateriaal en natuurlijk veel platen schetsen die interviews een portret van de stad als vruchtbare voedingsbodem voor creatieve muziek.
'This is Chicago' vertelt het verhaal in vijf delen. We beginnen bij de blues van na 1945 en eindigen bij de house en elektronische muziek van nu. En op de tussenliggende haltes komen jazz, punk, pop, rock en post-rock aan bod.
1. Sweet home Chicago
Chicago wordt wel eens de hoofdstad van de blues genoemd. Cucamonga vraagt zich af waarom, wat is de voorgeschiedenis, wat is Chicago blues, wat is de rol van Muddy Waters en is Chicago zijn bijnaam nog wel waard? (1 oktober 2001)
2. Windy/Indie city
"The windy city" is een andere bijnaam voor Chicago, het zou ook de "indie city" kunnen zijn met een lange geschiedenis van independent labels die zich hier vestigden en faam maakten: van Chess en Delmark over Touch&Go en Thrill Jockey tot Aesthetics en Perishable. Wat maakt Chicago tot een stad waarin die indie's zo goed gedijen? (8 oktober 2001)
3. City of sounds
Opvallend aan Chicago is dat het er zowat overal ruikt naar zeeppoeder, op elke straathoek is er wel een "beautiful laundrette". Hetzelfde zou je kunnen zeggen van muziekclubs. Die bieden met z'n allen een heel ruim aanbod van internationale sterren tot lokale onbekenden in de meest diverse genres: pop, punk, rock, post-rock en veel meer. Vandaag een kennismaking met enkele belangrijke protagonisten. (15 oktober 2001)
4. Ancient to the future
Aan het begin van de twintigste eeuw kwamen alle groten van de jazz naar Chicago: het gerne kreeg er vorm. In de jaren '60 was er een nieuwe periode waarin de jazz andere wegen opging. De avant-garde van muzikanten verbonden aan AACM, geïnspireerd door Sun Ra. Wat was het gedachtengoed van de zestigers? In hoeverre werkt die erfenis door op de jazz en aanverwanten van vandaag? (22 oktober 2001)
5. In the mix
Zoals overal ter wereld kent de elektronische muziek in Chicago een enorme opgang. Er is een verwantschap met de jazz en post-rock scene. Ook de Chicago house van het einde van de jaren tachtig is een belangrijke invloed. Cucamonga blikt terug en gooit Chicago "in the mix". (29 oktober 2001)
This is Chicago - colofon
een radioreeks voor
Cucamonga, Radio 1, oktober 2001
concept, interviews, montage en realisatie
Jeroen Revalk
stem
Hilde Walschaerts
producer
Zjakki Willems
met medewerking van
Caroline Adriaens
Arnold Rypens
Christophe Verbiest
VRT Beeldarchief